Uitgangs-taal: Esperanto
AntaÅ 100 jaroj estingiÄis NeÅtrala Moresneto
====
Precize antaÅ cent jaroj, post la fino de la Unua Mondmilito, la regado de malgranda pridisputata terstrio estis aljuÄita al Belgio en la Traktato de Versajlo. La vere malgranda terstrio (kaj sendependa de 1816!), vasta je nur iom pli ol 3 kvadratajn kilometrojn, nomiÄis NeÅtrala Morerseto aÅ simple Neutral Gebiet.
Inter 1830 kaj 1919, tie renkontiÄis je unu punkto kvar landlimoj - Belgio, Nederlando, Germanio kaj NeÅtrala Moresneto.
Zinkominejo estis la ĉefa ekonomia forto de la landeto. AnkaÅ kazino en Äi ekzistis kaj certe relative signifa monkvanto fluis pro tiu aktivaĵo.
Distingas Äian historion tamen la fakto, ke en tiu NeÅtrala Moresneto, la internacia helplingvo Esperanto fariÄis unu el la oficialaj lingvoj. Komence de 1908 oni anoncis, ke la regiono fariÄos sendependa mikroÅtato, sub la nomo "Amikejo", kio en Esperanto signifas "Ort der Freunde". Wilhelm Molly (1838-1919), el Wetzlar, loka ĉefkuracisto kaj ekde 1881 vicurbestro, estis esperantisto kaj framasono. Li proklamis la plenan sendependiÄon de Moresneto en la monato AÅgusto. Inspirita de Gustave Roy, same esperantisto kaj framasono, Esperanto estis unu el la oficialaj lingvoj. La mikroskopa Åtateto daÅris nur kelkajn tagojn, ĉar Belgio kaj Prusio volis plu teni sajn rajtojn.
Esperanto plu vivis sen "propra" Åtato.
Sur la prezentata bildkarto, oni vidas fotojn de reÄino Wilhelmina, de reÄo Luitpold II kaj de la germana imperiestro Wilhelm II ĉirkaÅ mapo de la regiono. Kiel titolo, "Amikejo (Esperanta Teritorio) Neutra Moresneto", kio estas en Esperanto por "Ort der Freunde (Esperantogebiet) Neutrales Moresnet".
En 2019, la Belga PoÅto eldonis oficialan folion kun du poÅtmarkoj por celebri la 100 jarojn de la fino de NeÅtrala Moresneto, kun fotoj de avenuo en Kelmis, de la limoÅtonoj kaj la zinkominejo. La kvar lingvoj ligitaj al la historio de Moresneto montriÄas sur tiu filatelaĵo.